tu jesteś:   STRONA GŁÓWNA
Poznaj Tatry
NATURA
   Zielony Świat Tatr
   Zwierzęta Tatr
   Klimat, Skały i Wody
   Kronika wydarzeń przyrod.
KULTURA
   Historia
   Etnografia
Filmy edukacyjne
AUDYCJE RADIOWE
ATLAS ROŚLIN
ATLAS GRZYBÓW
ATLAS ZWIERZĄT
PANORAMY TATR
INNE GÓRY
BLOG / NEWSY
WSPÓŁPRACA


INNE GÓRY
Himalaje Nepalu - w cieniu Everestu
Himalaje w rejonie Khumbu
    Rejon Khumbu położony jest we wschodniej części Himalajów Nepalu. W jego granicach znajdują się trzy góry, których wysokość przekracza osiem tysięcy metrów: Everest (8850 m n.p.m.), Lhotse (8511 m n.p.m.) oraz Cho-Oyu (8153 m n.p.m.). Stosunkowo niedaleko jest również piąta góra Świata - Makalu (8481 m n.p.m.).

    Wysokie góry stanowią zaporę dla wilgotnych mas powietrza napływających ze strony Oceanu Indyjskiego, co sprawia, że wykształciły się na tym terenie doskonałe warunki do życia dla wielu gatunków roślin i zwierząt. W Himalajach wyróżnia się 10 stref klimatyczno - roślinnych: począwszy od tropikalnych lasów na nizinie Teraju do arktycznej strefy w najwyższych partiach gór. O dużej różnorodności gatunkowej roślin świadczy fakt, że w Nepalu jest 6500 gatunków roślin, podczas gdy na dwukrotnie większej powierzchni Polski jest ich około 2400 gatunków. Bogactwo kształtów i barw kwiatów nadaje Himalajom swoistego uroku, którego nie doświadczymy w żadnych innych górach Świata. Poszczególne strefy roślinne wyróżnia się na podstawie dominujących gatunków roślin, zwłaszcza drzew. W klimacie tropikalnym i subtropikalnym, a zatem głównie w paśmie Małych Himalajów granice pięter roślinnych są dosyć trudne do ustalenia. Związane jest to z dużą liczbą gatunków roślin występujących w tej strefie, o różnej tolerancji na warunki klimatyczne i przechodzące często z jednego piętra roślinnego w inne. W wyższych położeniach górskich piętra roślinne stają się coraz łatwiej dostrzegalne. W rejonie Khumbu, powyżej 3000 m n.p.m. występują przede wszystkim lasy mieszane, w których dominuje sosna (Pinus wallichiana), jodła (Abies spectabilis), choina (Tsuga dumosa) oraz dąb (Quercus semecarpifolia).Wspomniane gatunki spotkać można do wysokości 3600 metrów n.p.m. a zatem do wysokości Namche Bazar. Jedynym wyjątkiem jest jodła, która występuje znacznie wyżej (do wysokości 4200 m n.p.m.). Jodła (Abies spectabilis) obok brzozy (Betula utilis) i różaneczników (Rhododendron) jest głównym składnikiem najwyższej strefy leśnej a tym samym gatunkiem tworzącym górną granicę lasu. Wiecznie zielone różaneczniki są bardzo charakterystycznym elementem krajobrazu Himalajów. W górach tych stwierdzono 30 gatunków roślin należących do tego rodzaju. Najpopularniejszym spośród nich jest Rododendron arboreum, którego ognisto-czerwone kwiaty są symbolem narodowym Nepalu.

     Podobieństwo lasów karpackich (tatrzańskich) do lasów porastających zbocza Himalajów opiera się między innymi na tym, że w strefie dolnej subalpejskiej (3000 - 3500 m n.p.m.) oraz górnej subalpejskiej (3500 - 4200 m n.p.m.) w Himalajach rosną często te same rodzaje drzew i krzewów, które spotkać można również w Karpatach, choć należące do różnych gatunków. Podobne są również problemy. Wynikają one stąd, że w lasach himalajskich, tak jak to miało miejsce w przeszłości także u nas, selektywnie wycinane są niektóre gatunki drzew. Poza tym masowo wprowadza się sosnę (Pinus wallichiana), co prowadzi do uproszczenia struktury gatunkowej lasów. W pewnych miejscach spore szkody w lasach i w strefie alpejskiej powodują... jaki, które służą tragarzom jako zwierzęta juczne. Na szczęście świadomość ekologiczna dociera także w te odległe rejony. O potrzebie ochrony przyrody wspominają lamowie z klasztoru Tengbocze. Dbałość o środowisko wymuszają jednak przede wszystkim względy ekonomiczne podyktowane rozwojem ruchu turystycznego. Dla zabezpieczenia najcenniejszych przyrodniczo terenów w 1976 roku powstał Park Narodowy Sagarmatha o powierzchni 1148 km2. W 1979 wpisano go na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

    Podczas wędrówki po górach nie omijaliśmy jednak buddyjskich klasztorów, które stanowią nieodłączny element Himalajów. Buddyzm w rejonie Khumbu jest silnie zakorzeniony, o czym świadczą liczne czorteny, czyli monumenty sakralne zbudowane z kamieni na planie kwadratu oraz flagi modlitewne, rozwieszane w charakterystycznych miejscach: na wierzchołkach gór oraz na przełęczach. Wzdłuż szlaku znajduje się także szereg tablic modlitewnych i bębenków, obok których należy przechodzić jedynie z lewej strony. Nie przestrzeganie tej reguły może zakończyć się upomnieniem przez miejscowość ludność.

    Wędrówkę naszą rozpoczęliśmy od bardzo popularnej miejscowości- Lukla, położonej na wysokości 2837 m n.p.m. W drodze na Gokyo Ri (5483 m n.p.m.) odwiedziliśmy stolicę Szerpów Namche Bazar. Jest to dość duża, stale rozbudowująca się miejscowość, w której można zaopatrzyć się we wszystko, co jest potrzebne w trakcie wędrówki po górach. Ze wzgórza znajdującego się w pobliżu Namche rozlega się piękna panorama na Everest, Lhotse i Ama Dablam (6856 m n.p.m.). Wyjątkowość tego miejsca przejawia się tym, że oglądana z tej wysokości (3900 m n.p.m.) biel ośnieżonych wierzchołków gór i znajdujących się poniżej nich wielkich lodowców silnie kontrastuje z zielenią lasów brzozowo-jodłowych i kwitnących różaneczników (głównie wiosną). Między miejscowościami Phortse Drengka oraz Dole w dolinie Dudhkoshi ścieżka prowadzi przez doskonale zachowane fragmenty wspomnianych lasów, które w tej okolicy osiągają kres swojego występowania.. Lasy te podziwiać można również w okolicy miejscowości Tengbocze w dolinie Imia Khola. Gokyo Ri jest częstym celem wycieczek, ponieważ z wierzchołka tej góry jest wspaniała panorama na masyw Everestu oraz największy lodowiec w Himalajach Nepalu - Ngozumpa. Negatywnym skutkiem intensywnie rozwijającego się ruchu turystycznego na Gokyo jest silna erozja południowych zboczy tej góry.

     Z Gokyo trasa naszej wędrówki prowadziła przez przełęcz Cho-La (5420 m n.p.m.) po bezleśnych terenach strefy alpejskiej, wiecznych śniegach i lodowcach do Gorak Shep (5160 m n.p.m.). Na odcinku tym nie było większych trudności technicznych, mimo że przełęcz ta napawa obawą wielu turystów (na tym odcinku nie spotkaliśmy ani jednej osoby). Poważne utrudnienia mogą wystąpić w przypadku pojawienia na przełęczy śniegu. Ze względu na dość duże nachylenie stoku tuż pod przełączą, zagrożenie lawinowe jest wówczas bardzo duże. Ważną sprawą jest dobra aklimatyzacja w przeciwnym razie z przyjemnej wycieczki sprawimy sobie udrękę. W okolicy Gorak Shep znajduje się szczyt Kala Pattar (5545 m n.p.m.), z którego rozpościera się sławna panorama na Everest i Nuptse (7879 m n.p.m) (sąsiadka Lhotse). Z tego miejsca prowadzi również ścieżka do bazy pod Everestem. W sezonie turystycznym trwającym od końca września do końca listopada na wspomnianej trasie ruch turystyczny jest duży, ale i tak o wiele mniejszy od tego, do jakiego przyzwyczailiśmy się w Tatrach, Pieninach lub Karkonoszach w sezonie letnim. Najliczniejszą grupę turystów stanowią Niemcy, Francuzi i Japończycy. Stosunkowo dużo jest także turystów z Polski, którzy przez właścicieli agencji turystycznych w Katmandu postrzegani są jako cenni klienci. Ciekawy jest fakt, że na szlaku zdecydowanie przeważają osoby starsze - w tzw. jesieni życia, podczas gdy na handlowych uliczkach Tamelu w Katmandu oraz w świątyniach buddyjskich spotyka się ludzi młodych. Przyglądając się tej drugiej grupie ludzi odnosi się wrażenie, że czasem starają się być bardziej 'nepalscy' niż sami Nepalczycy. Widać to choćby po sposobie ubierania się w stylu "nepalska cepelia", choć Nepalczycy sądzą zapewne, że taka moda panuje na Zachodzie.

    Obok Gokyo oraz Gorak Shep kolejnym celem naszej wędrówki stała się bajecznie kolorowa dolina Imja Khola, położona u stóp Ama Dablam'u oraz Lhotse. W dolinie tej dobrze wykształcona jest strefa roślinności alpejskiej, co sprawia, że jesienią dolina ta płonie czerwienią rosnących tam krzewów berberysu. W okolicy tej podziwiać można liczne gatunki szarotek, które przypominają o tym, że to właśnie góry Azji są pierwotną ojczyzną gatunków należących do tego rodzaju, także naszej szarotki alpejskiej (Leontopodium alpinum). Krzewy strefy alpejskiej rosną jeszcze na wysokości 5100 m n.p.m. Powyżej tej wysokości rozpościerają się himalajskie hale, wśród których spoczywają potężne cielska lodowców. Ukształtowanie terenu sprzyja rozwojowi lodowców, czyniąc górną część doliny Imja Khola i jej bezpośrednie okolice jednym z najsilniej zalodzonych obszarów Himalajów Nepalu. Uzupełnieniem pięknej scenerii tej okolicy jest również górująca nad doliną kapitalna, południowa ściana Lhotse - Nuptse. W tym niezwykłym miejscu, u podstawy moreny czołowej największego lodowca znajduje się tablica upamiętniająca tragiczną śmierć trójki polskich himalaistów m.in. Jerzego Kukuczki.

    Na potrzeby intensywnie rozwijającego się ruchu turystycznego wybudowano i zaadaptowano w rejonie Khumbu wiele budynków-hotelików tzw. lodge. Są one bardzo dobrą alternatywą dla namiotów, ponieważ w jesiennym sezonie turystycznym zdarzają się spadki temperatur do - 20 st. a niekiedy również załamania pogody z obfitymi opadami śniegu. Tak też było podczas naszej wyprawy. Trwające trzy dni opady śniegu stworzyły poważne zagrożenie lawinowe na wielu odcinkach trasy. Podczas kilku dni po ustaniu opadów byliśmy świadkami 3 lawin, z których jedna miała rozmiary monstrualne: tysiące ton śniegu z ogromnym hukiem spadło z jednego z siedmiotysięczników obnażając ścianę o wysokości blisko 2000m.

    Wrażenia na całej trasie są imponujące. Z pozoru statyczny krajobraz wysokich partii gór, w którym dominuje skała i lód potrafi zachwycić bogactwem form lodowych: jeziorka, klify lodowe i lodospady. Wskutek dużych różnic temperatur panujących w dzień (15 st.) i nocą (- 15 st.) cielska lodowców kurczą się i rozprężają będąc dzięki temu w ciągłym ruchu. Potęga Himalajów przejawia się również poprzez niebotyczną wysokość swoich gór. Kolega z wyprawy Kuba Zygarowicz trafnie zauważył, że szczyty górskie są nawet tam gdzie patrząc w górę spodziewamy się ujrzeć niebo. Wysokie ściany skalne, spośród których największą w Himalajach Nepalu jest południowa ściana Lhotse oraz majestatyczne kształty Pumori (7145 m n.p.m.) i Ama Dablam pozostawią w pamięci niezatarte wrażenie.

Tekst i zdjęcia: Tomasz Skrzydłowski
Widok z Gokyo Ri -od lewej: Mt. Everest, Lhotse i Makalu

«« Powrót do listy
    Drukuj     Wyślij znajomemu    Ilość odwiedzin   17014

POZNAJ TATRY Copyright © MATinternet s.c. - Z-NE.PL - ZAKOPANE 1999-2024  ::  14801547 odwiedzin od 2007-01-09   ONLINE: 9