tu jesteś:   STRONA GŁÓWNA
Poznaj Tatry
NATURA
   Zielony Świat Tatr
   Zwierzęta Tatr
   Klimat, Skały i Wody
   Kronika wydarzeń przyrod.
KULTURA
   Historia
   Etnografia
Filmy edukacyjne
AUDYCJE RADIOWE
ATLAS ROŚLIN
ATLAS GRZYBÓW
ATLAS ZWIERZĄT
PANORAMY TATR
INNE GÓRY
BLOG / NEWSY
WSPÓŁPRACA


Zwierzęta Tatr
Padalec zwyczajny - nowe stanowisko w Tatrach

Padalec pod Barańcem

Nowe stanowisko padalca zwyczajnego odkryte zostało 17 lipca tego roku w Tatrach, przy żółtym szlaku prowadzącym od wylotu Doliny Żarskiej na Baraniec.

Zdaniem zoologów – w Tatrach ze względu na fatalne dla gadów warunki klimatyczne z tej grupy zwierząt występują jedynie jaszczurka żyworodna, żmija zygzakowata oraz sporadycznie zaskroniec zwyczajny i jaszczurka zwinka. Józef Świerad w opracowaniu Płazy i gady Tatr, Podhala, Doliny Dunajca i ich ochrona (2003 r.) podaje, że w Tatrach Polskich padalec zwyczajny nie występuje, chociaż istnieją historyczne informacje o pojawianiu się tego gada do wysokości 1000 metrów, a nawet po piętro kosodrzewiny. Po południowej (słowackiej) stronie był widywany tylko w niższych rejonach, do 900 m n.p.m., między innymi w Dolinie Koprowej. Niedawne informacje przeczą jednak tym opiniom.

W 2007 r. padalec był obserwowany na Jasiowych Turniach w Dolinie za Bramką (inf. Andrzej Stopka Faktor), czyli stosunkowo nisko. Natomiast ten, o którym piszemy na wstępie, zauważony został w piętrze kosodrzewiny na wysokości około 1700 m n.p.m. Był to osobnik młodociany o długości 17–18 cm. Mimo iż do tej pory nie widziano tych jaszczurek tak wysoko, obserwacja ta nie powinna być zaskoczeniem ze względu na charakter miejsca, w którym jej dokonano. Padalce – podobnie jak jaszczurki żyworodne, z którymi często razem występują – spotkać można w chłodnych i cienistych okolicach o wilgotnym podłożu i bogatym podszyciu z mchami i paprociami. Tak też można opisać miejsce najnowszej obserwacji.

Gady, o których mowa, wyraźnie unikają słońca. Dowodzi to, że mają mniejsze wymagania termiczne od pozostałych naszych jaszczurek. O ich przystosowaniu do chłodnego klimatu świadczy również fakt, że zamieszkują rozległy rejon Europy, aż po koło podbiegunowe. W górach, w końcu wcale nie tak odległych, Alpach Austriackich sięgają do 2400 m n.p.m.

Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) jest jednym z 10 gatunków gadów występujących w Polsce. Jest to beznoga jaszczurka o ciele wężowato wydłużonym i bardzo niewyraźnej granicy między tułowiem a ogonem. Od węży różni się między innymi tym, że nie posiada przewężenia szyjnego. Poza tym porusza się w inny sposób. Z powodu pokrycia ciała przez płytki kostne pod łuskami nie potrafi wić się jak węże, ani zwijać się w ciasny kłębek. Pełza ciałem bardziej wyprostowanym i szerokimi skrętami. Pewną niedoskonałością budowy jest także brak tarczek poprzecznych brzusznych, co uniemożliwia mu wykorzystywanie chropowatości powierzchni, po której pełza. Wszystko to sprawia, że w sytuacji, gdy znajdzie się w zagłębieniu terenu o stosunkowo gładkich ścianach nie potrafi się z takiej pułapki wydostać, z czym węże świetnie dają sobie radę.

Padalce, zarówno samce, jak i samice, są ubarwione na brązowo, w różnych odcieniach od jasnokawowego do ciemnobrązowego. Większość z nich osiąga długość od 25 do 35 cm, przy czym samice są zwykle większe, mają czasem nieco ponad 50 cm długości. Ogon padalca stanowi 53 do 55 proc. długości ciała, jest łamliwy, stąd łacińska nazwa gatunku fragilis – kruchy. Jaszczurki porzucają ogon w sytuacji zagrożenia, licząc, że to pozwoli im umknąć z opresji, a drapieżnik nie będzie kontynuował pościgu, zadowalając się częścią ciała. Po utracie ogona miejsce po nim szybko się zabliźnia i regeneruje, nigdy jednak nie osiąga pierwotnej długości. W naturze osobniki o uszkodzonych ogonach stanowią zwykle 30 proc. padalców.

Padalce – podobnie jak jaszczurki żyworodne i żmije zygzakowate – są jajożyworodne, co oznacza, że pełen rozwój zarodków w jajach ma miejsce w jajowodach matki. Ciekawostkę może stanowić fakt, że u tej beznogiej jaszczurki zawiązki kończyn pojawiają się, ale u zarodków, gdy te osiągają około 5 mm długości. Przy długości około 7 mm zanikają, a więc bardzo wcześnie przed urodzeniem młodego osobnika, który w chwili przyjścia na świat ma przeciętnie 9 cm długości.

Padalce osiągają dojrzałość płciową w czwartym (samce) lub piątym roku życia (samice), gdy mają około 20 cm długości. I choć wrogów naturalnych mają bez liku, to dzięki nocnemu i skrytemu trybowi życia, udaje im się dość skutecznie unikać konfrontacji z drapieżnikami i dożyć 20–30 lat (w niewoli do 50 lat).

Tomasz Skrzydłowski


«« Powrót do listy
    Drukuj     Wyślij znajomemu    Ilość odwiedzin   10799

POZNAJ TATRY Copyright © MATinternet s.c. - Z-NE.PL - ZAKOPANE 1999-2024  ::  13683090 odwiedzin od 2007-01-09   ONLINE: 3